Black Friday onder de loep: onderzoek toont hoe nepkortingen consumenten misleiden
Rond Black Friday waarschuwt de Autoriteit Consument & Markt opnieuw voor nepkortingen. Uit onderzoek blijkt dat veel ‘stuntprijzen’ minder spectaculair zijn dan ze lijken: van-voor-prijzen kloppen vaak niet. Wat speelt er precies in de markt, hoe worden consumenten misleid en waarom is er dit jaar extra scherp toezicht?
De jaarlijkse Black Friday-gekte is officieel begonnen. Reclamefolders puilen uit, webshops tellen af en overal flitsen percentages voorbij. Maar achter die enorme kortingen gaat regelmatig iets schuil: niet elke deal is zo voordelig als hij lijkt. Uit nieuw onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) blijkt dat een aanzienlijk deel van de Black Friday-aanbiedingen misleidende ‘van-voor’-prijzen gebruikt.
Van-prijs
Wat betekent dat? Simpel gezegd: een product wordt gepresenteerd met een hoge oorspronkelijke prijs, terwijl die prijs in werkelijkheid nauwelijks of nooit is gehanteerd. Dat werkt misleidend, want consumenten gaan ervan uit dat ze tientallen procenten voordeel pakken, terwijl de echte korting soms minimaal is.
Volgens de regels moet de ‘van-prijs’ de laagste prijs zijn die in de afgelopen dertig dagen is gebruikt. Webshops en winkels die kort voor Black Friday hun prijzen verhogen om daarna een spectaculaire korting te tonen, overtreden daarmee de wet. De ACM noemt het “een trend die hardnekkig blijft opduiken” en kondigt extra controles aan in de weken richting de feestdagen.
De psychologie van korting
Het onderzoek laat zien dat nepaanbiedingen in verschillende categorieën voorkomen: elektronica, fashion, cosmetica en huishoudelijke apparaten. Vooral online retailers blijken soms creatief met prijsverleden. Een product kan bijvoorbeeld wekenlang voor € 79 zijn verkocht, maar wordt tijdens Black Friday gepresenteerd als “van €129 voor €79”. Klopt op papier, maar niet in de praktijk.
Waarom blijven winkels en webshops dit doen? De psychologie van korting werkt sterk: consumenten reageren extreem gevoelig op het idee van een ‘grote deal’. Een fors doorgestreepte prijs trekt meer aandacht dan een bescheiden aanbieding, zelfs als het echte voordeel hetzelfde is. Voor bedrijven is de verleiding dus groot om de prijsbeleving op te rekken – al mag het niet.
Rode sticker
Tegelijkertijd laat de ACM weten dat er ook veel bedrijven zijn die het wél netjes doen. Transparante aanbiedingen, eerlijke korting, geen trucjes. Het kán dus gewoon. En laten we eerlijk zijn: bij jullie winkel of webshop natuurlijk ook.
Voor consumenten wordt het advies steeds hetzelfde: kijk verder dan de rode stickers. Een snelle online prijsvergelijking kan al veel zeggen over hoe ‘echt’ een korting is. Daarnaast helpt het om te letten op subtiele signalen, zoals zeer hoge van-prijzen die niet realistisch lijken in de markt.
Black Friday blijft een populair koopmoment, maar met strengere regels, actiever toezicht en bewustere consumenten wordt het speelveld eerlijker. En dat is precies wat de sector nodig heeft.
